Search

İlki 1961 yılında imzalanan ve sonrasında birçok ülke ile akdedilen iş gücü anlaşmaları, Türkiye’nin göç tarihinde yeni tecrübeleri ortaya çıkaran bir milat olma özelliğine sahiptir. Avrupa’ya iş gücü göçü; muadilleri gibi mağduriyetlerin, acıların, sevinçlerin, gerilimlerin ve etkileşimlerin sergilendiği bir sahne konumundadır. Geçici olması planlandığından günübirlik politikalar ile şekillenen ve bu nedenle yarını ıskalanan göç; peşinde milyonların sürüklendiği, fırsat ve tehditlerin iç içe geçtiği meşakkatli bir yolculuğa dönüşmüştür. Süregelen bu yolculuk, her ne kadar başlangıcı doğru yapılmasa da büsbütün bir karamsarlık da içermemektedir. Aksine kazanımları da ziyadesiyle yoğun bir süreç yaşanmaktadır. Yaklaşık bir yıllık bir zaman diliminde alanında uzman isimlerin kaleme aldığı on beş ayrı yazının bir araya getirilmesiyle oluşturulan bu eser, iş gücü göçünün 60. yılında Avrupa’da yaşayan Türk toplumunun kimlik, uyum ve katılım süreçlerini ele almayı ve alana mütevazı bir katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. “Elinizdeki bu kitap, Gündoğmuş'un Avrupa’daki Türk toplumunu bütün yönleriyle anlama ve araştırma çabasının bir ürünü olarak ortaya çıktı. Gündoğmuş’un hem yazar hem de editör olarak bir yılı aşkın süredir üzerinde çalışarak ortaya koyduğu bu eser, “çok uzaktan fetva ile bilinmeyen” Avrupa’daki Türk toplumunu daha iyi anlamamıza önemli katkılar sağlayacak.” Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel

Toplumların geçmişi hakkında bilgi aktarma ve bunun ışığında kimi zaman aynı topluma gelecek tayin etme yetilerine sahip olan tarih yazımı ya da tarihçilik, kendisine yönelik birçok eleştiriye maruz kaldı. Buna göre; tarihçilik, üstlendiği misyon kapsamında yalnızca neden-sonuç ilişkisi bağlamında geçmişten aktarımlar yapmak ile mükellef iken modern okumalarda bir anlatı (nerratİve) olarak her halükârda hakkaniyeti öncelemiyor olabilir. Tabii tarih biliminin kendisine yöneltilen bu eleştiri, yaşayan tüm insanlar için dikkate alınması gereken bir husustur. Öyleyse modern zamanlarda toplumları ayrıştırmak ve yönlendirmek için bir araç olarak kullanılma tehlikesi ile karşı karşıya kalan tarihçilik, yalnızca klasik tarih perspektifinde ele alınmamalı, anlamayı ve anlaşılmayı kolaylaştıracak diğer ihtisaslara da gereğince başvurulmalıdır. Bu yüzden, Türk-Ermeni ihtilafında dünya genelinde kamuoyu oluşturacak kadar büyük bir karmaşaya sahip olan kriz ortamı, yalnızca arşiv incelemesi ya da karşılaştırmalı değerlendirmeler ile çözüme kavuşamayabilir. Eserini, geçmişinin onda dokuzunu barış içinde yaşayıp son yüzyılında uluslararası siyasete kurban gitme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Türk ve Ermeni ilişkilerinin geleceği hakkında yazan yazar, olayları realist bir bakışla ele alarak her iki toplum için de İyi olanı bulmayı amaçlamıştır.

Bu kitabın kaleme alındığı günlerde ülkemizin dört bir yanında meydana gelen doğal felaketler, Türkiye’nin coğrafi açıdan taşımış olduğu afet risklerini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Elazığ merkezli 6,8 büyüklüğündeki depremde ve Van’ın Bahçesaray ilçesinde yaşanan çığ felaketinde toplam 82 vatandaşımızın hayatını kaybetmesi, kamu politikaları açısından afet ve acil durum yönetiminin yanı sıra afetlere dirençli bir toplum oluşturabilmek için vatandaşlara verilmesi gereken afet eğitimlerinin önemine dair de kamuoyundaki farkındalığı arttırmıştır. Bu amaçla gerçekleştirilmesi elzem olan faaliyetlerden bir tanesi de bu çalışmanın odak noktasını oluşturan, afetlere bütüncül ve interdisipliner bir bakış açısıyla yaklaşılmasıdır. Bu kapsamda, özellikle afet ve acil durum yönetimi ile ilgili çeşitli disiplinlerin ortak yönleri çalışma içerisinde derinlemesine ele alınmıştır. “Bizler, bilim insanları olarak afetlerde hiçbir vatandaşımızın zarar görmemesi için akademik katkı bağlamında kazanımlarımızı paylaşarak sunmaya çalışmaktayız. Kitabımızı, Elazığ depreminde ve Van’ın Bahçesaray ilçesindeki çığ felaketinde hayatını kaybeden vatandaşlarımızın aziz anılarına armağan ediyoruz. Milletimizin başı sağ olsun.”

39. sayımızla huzurlarınızdayız. Hatırat, biyografi, otobiyografi, nehir söyleşi, anı hangi isimle anarsak analım, hafıza ve tecrübe aktarımını sağlayan eserler, nitelikli okumalar için olmazsa olmazdır. İyi bir okurun kütüphanesinde mutlaka çok iyi seçilmiş hatırat kitapları olur/olmalıdır. Hatırat okumak hem bir zevk işidir hem de tarih, kültür, coğrafya bilgisi sunar. Hatıratlar bize tecrübe edemeyeceğimiz hayatları tecrübe etme imkanı sağlar. Yanıltabilir ya da doğruyu gösterebilir, buna okuyucu karar verecektir. Aynı zamanda geniş bir alandır, spordan sanat tarihine, tüccarlıktan akademiye kadar ilgilendiğimiz alanlarda iyi hazırlanmış hatırat eserleri bulmak mümkündür. Batı dünyasındaki itiraf etme geleneği anlatı sanatını çok üst noktalara taşıdı kuşkusuz. Bizde ise bu yeni yeni gelişiyor. Biyografi yazarı diyebileceğimiz çok az sayıda insan var mesela. Hatıratını yazsa hemen okuyacağımız pek çok önemli isim hiçbir şey yazamadan vefat ediyor ülkemizde. Halbuki kendileri yazmaktan çekinseler bile, birilerinden destek alarak nehir söyleşiyle ya da doğrudan yazdırılarak hatıraları gün yüzüne çıkarılmalı. Bunun için özel bir gayret gerekiyor. Dosyamızı da bu bağlamda okumanızı rica ederiz. Hem hatırat/biyografi türünün bugün geldiği noktayı özetlemesi hem de bir gelecek vizyonu çizmesi açısından dosyamızın değerli bir katkı olduğunu düşünüyorum. Bu sayımızda, Lütfi Arslan’ın Alman Dehası kitabına dair kritiği dikkat çekiyor. Eseri okumadan önce bu değerlendirme yazısı geniş bir bilgi sunacaktır. Mustafa Çiftci’nin “içinde kitap geçen hikayeler” köşesinde büyüklerin kitap hediye etme alışkanlıklarını sorguluyor. Ayşegül Genç’in beden hakkındaki çarpıcı yazısı dikkat çekiyor. Atlamamanızı öneririz. Söyleşi sayfalarımızda Süleyman Kurt, Latin Amerika ülkelerinde üretilen edebi eserlere dikkat kesilmemiz gerektiğini hatırlatıyor; Muhyiddin Şekur ise kalp ve akıl dengesine vurgu yapıyor. Ercan Yılmaz “iyi yürekli kağıt” serisini devam ettiriyor. Kim bilir, belki yakında bu yazılar genişleyerek kitaba dönüşür. Ülke okumalarımızın bu sayıdaki konuğu Fas. Yazıyı okuyunca Fas’ta ne kadar kıymetli eserler varmış da haberimiz yokmuş diyebilirsiniz. Yine kapsamlı ve dolu dolu bir sayı hazırlamaya çalıştık. Eleştiri, değerlendirme ve önerilerinizi lütfen sosyal medya adreslerimizden ya da okur@okurdergisi.com ’dan bize yazın. Bir sonraki sayıda görüşmek üzere…