Search

A PRACTICAL GUIDE TO HINDKO GRAMMAR Hindko is one of the charming languages of the Pak-Indo Subcontinent which is spoken broadly in the districts of Abbottabad, Haripur, Mansehra, Attock and the cities like Peshawar, Nowshera, Swabi, Kohat and some other cities and towns of Pakistan. From the viewpoint of some scholars Hindko is a dialect of Panjabi and to the others it is a separate language. Whether one can recognize it as a separate language or a dialect, Hindko is a beautiful language which has its own rich historical background, its own vocabulary treasure and grammatical rules and its own melodic language structure. Each language of the world is an immense heritage of the mankind which should be preserved by all means, whether it be a language of a little clan of the vast African jungles or the lingua franca of our times "English". Dying of a language is like the death of a heritage that has been achieved through the centuries and it, absolutely, is like the death of a living cell of the body of the mankind. After some years of my studies on Hindko, I realized that if something is not done, like the many different languages of the world, which remained as the old and forgotten names in the pages of history books or in some research books, this beautiful language, most likely, will also be a part of old times. What I could do to preserve this language, it was to prepare a grammar for Hindko. So I prepared this book and you will find a practical way of the Hindko grammar in this book.

A PRACTICAL GUIDE TO HINDKO GRAMMAR Hindko is one of the charming languages of the Pak-Indo Subcontinent which is spoken broadly in the districts of Abbottabad, Haripur, Mansehra, Attock and the cities like Peshawar, Nowshera, Swabi, Kohat and some other cities and towns of Pakistan. From the viewpoint of some scholars Hindko is a dialect of Panjabi and to the others it is a separate language. Whether one can recognize it as a separate language or a dialect, Hindko is a beautiful language which has its own rich historical background, its own vocabulary treasure and grammatical rules and its own melodic language structure. Each language of the world is an immense heritage of the mankind which should be preserved by all means, whether it be a language of a little clan of the vast African jungles or the lingua franca of our times English. Dying of a language is like the death of a heritage that has been achieved through the centuries and it, absolutely, is like the death of a living cell of the body of the mankind. After some years of my studies on Hindko, I realized that if something is not done, like the many different languages of the world, which remained as the old and forgotten names in the pages of history books or in some research books, this beautiful language, most likely, will also be a part of old times. What I could do to preserve this language, it was to prepare a grammar for Hindko. So I prepared this book and you will find a practical way of the Hindko grammar in this book.

Ateşli bir hatip, inanmış bir laik ve kararlı bir Atatürkçü... Muammer Aksoy'un 1950'li yıllardan bu yana taşıdığı kimliği ve kişiliğini yakından tanıyanların onu tanımlarken kullandığı üç sıfat bu.. Aksoy, belki çok kısa bir süre milletvekilliği yaptı. Ama, o uzun soluklu bir siyasetçiydi. Demokrat Parti döneminde, 1960 sonrasında ve hatta 12 Eylül sonrasında onun adı, siyaset, hukuk ve mücadele kulvarlarının ön sıralarında koşan enerjik ve yorulmak bilmeyen bir atlet gibiydi. Onu öldürenlerin asıl hedefi belki de kişiliğinin bu azalmayan inancıydı. Muammer Aksoy, Türk siyasi tarihinde inanç mücadeleleri sayfalarında hep önemli bir yer tutacak. 1960'lı yıllarda onu milli petrol ve maden davasının bir militanı olarak görüyoruz. 1970'li yıllarda insan hakları ve demokrasi mücadelesi onun mevsimlik uğraşısıydı. 1980'li yıllar ise onun için laikliğin ve Atatürkçülüğün savunma avukatı olduğu yıllardı. Mücadele konuları değişiyor, ama azmi yaşıyla ters orantılı olarak çoğalıyordu. Muammer Aksoy, 1917 yılında Antalya'da doğdu.1937 yılında İstanbul Hukuk Fakültesi'ni 1950 yılında ise Zürih Hukuk Fakültesi'ni "Hukuk doktoru' unvanıyla yeniden bitirdi. Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde 1952 yılında doçent, 1963 yılında profesör olan Aksoy, 27 Mayıs ihtilali sonrasında 1961 Anayasasının hazırlanmasında önemli katkılarda bulundu ve Kurucu Meclis'te Anayasanın sözcülüğünü yaptı. Muammer Aksoy, 1960'lı yıllarda milli petrol ve maden hareketinin öncülüğünü yapmış bu konuda devrin bakanları ile polemiklere girmişti. 1957 yılından bu yana Türk Hukuk Kurumu Başkanlığı görevini sürdüren Muammer Aksoy, 1977 yılında CHP Milletvekili seçildi ve bu görevini 12 Eylül 1980'e kadar sürdürdü. Parlamento görevi sırasında TBMM Anayasa Komisyonu Başkanlığı'nı yapan Aksoy, ayrıca Avrupa Konseyi Üyeliği'nde bulundu ve 11 yıl süreyle CHP Parti Meclisi Üyeliği yaptı. Evli ve iki çocuk babası olan Muammer Aksoy, Almanca ve Fransızca biliyordu.

Toplumu oluşturan bireylerin siyasete katılım yoğunluklarında ve şekillerinde farklılıklar bulunmakta; Robert Dahl, katılımın dört boyutunu ilgi, önemseme, bilgi ve eylem şeklinde sıralamaktadır. Elinizdeki kitapta siyasete katılımın eylem boyutunda yer alan, Nisan 1960 öğrenci olayları ile Gezi Parkı olayları karşılaştırmalı yöntemle incelenmiştir. Bahsi geçen toplumsal hareketler, siyasete katılımın bir şekli olarak değerlendirildiğinden, siyasete tüm vatandaşların faal olarak katılması gerektiğini savunan müzakereci demokrasi kuramı kitabın kuramsal çerçevesini oluşturmuştur. Çalışmada yazın taramasının yanı sıra nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılarak incelenen iki olay derinlemesine analiz edilmiş; olaylar arasında benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuş ve yorumlanmıştır. Bu bağlamda, ele alınan toplumsal hareketlerin birçok noktada benzerlik gösterdiği; toplumsal harekete yaklaşımın müzakereci demokrasi kuramıyla bağdaşmadığı ve iktidar nezdinde seçim sonuçlarına odaklanan bir demokrasi anlayışının mevcut bulunduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Mehmet Salih İsmayilov 1962 yılında Üzeyir Hacıbeyli’nin Azerbaycan Halk Mûsikîsinin Esasları isimli eserine yazdığı mukaddimede Hacıbeyli için “Azerbaycan incesanatının ilerlemesi yolunda geniş faaliyyet gösteren görkemli şahsiyetlerden biridir” diyordu. Araştırmamıza konu olan makâlelerin yazarı da bahsi geçen Azerbaycan mûsikîsinin görkemli şahsiyeti Üzeyir Hacıbeyli’dir. Hacıbeyli’nin makâlelerine muğam araştırmamız sırasında Ahundova kütüphanesinde rastladık. Orijinal baskılar özenle korunuyordu. İlgili makâleler kiril harflerine çevrilmesine karşın araştırmalarımız henüz latin harflerine çevrilmediğini gösteriyordu. Bu önemli makâlelerin günümüz araştırmacılarının başvurusuna sunulması gerektiği ortada idi. Ayrıca sadece araştırmacılar adına değil günümüz gençlerinin okuyabileceği duruma getirilmeliydi. Biz de bu makâleleri elimizden geldiği kadarıyla hem şerhini hem latinize işlemlerini gerçekleştirmeye çalıştık. Amacımız öncelikle makâleleri latinize etmek sonra çok gerekli gördüğümüz hususları detaylandırarak basit bir şerhini yapmak olarak düşünülmesi iyi olacaktır. Zaten her makâle başlı başına bir araştırma konusudur. Buna binaen müellifin verdiği bilgilere basit bir şerh ile açıklık kazandırarak dikkatleri konuya çekmek istedik. Biz Azerbaycan mûsikîsi araştırmaları için yolun başında sayılırız bundan dolayı cüretimizi gençliğimize, hatalarımızın ise yolun başında olmamıza sayılacağını umut ediyoruz. Özetle önemli bir şahsiyetin Türk mûsikîsi adına önemli makâlelerini çalışmak bilim dünyası adına gerekli, bizler adına bir fırsat ve gurur vericiydi. İlgili makâleler 1926 yılında Edebiyat Cemiyeti tarafından çıkarılan Maarif ve Medeniyet Mecmuası’nın güzel sanatlar bölümünde yayınlanmıştır. Hacıbeyli güzel, akıcı ve anlaşılır bir Türkçe ile makâlelerini kaleme almıştır. 1. 1926 sayı 1 (24) Yanvar (Ocak), “Azerbaycan Mûsikî Hayatına Bir Nazar” s.27-30 2. 1926 sayı 2-3 (25-26) Fevral (Şubat), s.23-26, “Azerbaycan Mûsikî Hayatına Bir Nazar (2. makâle)” 3. 1926 sayı 4 (27), Nisan, s.31-33, “Şark Mûsikî ve Garb Mûsikî Aleti” 4. 1926 sayı 5-6 (28-29) s. 25-26, “Mûsikîde Tercüme” 5. 1926 sayı 7(30), Temmuz, s.30-33, “Şark Mûsikîsi Hakkında Garb Âlimlerinin Tefsiri” Makâlelerde Azerbaycan Türklerinin mûsikî ile münasebeti, mûsikînin helal-haram meselesi, dinî merasimler, mersiye, növhe, şebih, telli, nefesli ve ritim çalgıları, Avrupa’nın majör ve minör tonları, şark mûsikîsini batı çalgılarıyla icrâ etmenin mümkün olup olmadığı, icrâ edilirse istenilen sonuçların elde edilip edilemeyeği gibi hususlar üzerinde durulmuştur. Bu eseri öncelikle Azerbaycan’a, Müzikoloji alanına, araştırmacılara, meraklılarına, günümüz gençlerine sunmaktan gurur duyuyoruz. Çok kıymetli dostum mûsikîşinas Dr. Azer Abdurrahman’a tashih ve önemli tavsiyeleri için sonsuz minnet ile teşekkür ederiz. Son olarak İSAM’a, Ahundova Kütüphanesi’ne, Çiğdem Toker’e, Doç. Dr. Elçin Eneciyev’e ve Prof. Dr. Süreyya Agayeva’ya teşekkür ederiz.

Bingöl dağlarının Erzurum’a bakan yamaçlarından çıkan çok sayıda kaynak sularının birleşmesi ile oluşan Aras nehri; Türkiye’de Erzurum, Kars ve Iğdır’dan geçerek Türkiye-İran ve Azerbaycan sınırının birleştiği noktadan sonra İran-Azerbaycan sınırını meydana getirmekte, Azerbaycan’ın Saatlı ve Sabirabad illerindeki Sukavuşan denilen bölgede Kura nehri ile birleşerek Hazar Denizi’ne kadar ulaşmaktadır. Dolayısıyla Aras Havzası çok geniş bir havza olup Türkiye’de; Erzurum, Ardahan, Kars, Ağrı, Iğdır; İran’da Urmiye, Tebriz, Erdebil, Gilan, Mazenderan, Gülistan, Gürgan, Parsabad, Lahican ve Sari; Azerbaycanda ise Nahçıvan, Horadiz, İmişli, Saatlı, Sabirabad bölgelerini kapsamaktadır. Bu bölgede İslâm döneminde çok sayıda ilim adamı, şair, mütefekkir ve siyaset medar şahsiyetler yetişmiştir. Fakat bu güne kadar bölge âlimlerini ve tarihi şahsiyetlerini özel olarak konu alan herhangi bir çalışmaya rastlanmadığı gibi bölge ve Aras havzası ile ilgili yakın tarihte birçok sempozyum düzenlenmiş olmakla birlikte özel olarak bölgedeki ulema ve tarihi şahsiyetleri konu alan herhangi bir sempozyuma da rastlanmamıştır. Hâlbuki bölgede keşfedilmeyi bekleyen ilim insanları ile tarihî şahsiyetleri ve özellikle onların ilmî eserleri bilim dünyasında tanınmayı ve tartışılmayı hak etmektedir. Biz de Iğdır Üniversitesi olarak bu bölge ve havzada yer almamız hasebiyle ahde vefa borcu olarak bölgedeki bilim insanlarının ve tarihi şahsiyetlerin tanıtılması misyonunu üstlenerek “Uluslararası Aras Havzası Uleması ve Tarihi Şahsiyetleri Sempozyumu”nu düzenledik. 21-22 Ekim 2021 tarihleri arasında düzenlediğimiz sempozyuma yurt içinden ve yurt dışından değerli bilim insanları tebliğleriyle katkı sundular. Sempozyumda sunulan tebliğlerin gözden geçirilmiş ve genişletilmiş hallerinden oluşan bu eserin, bölgedeki ilim insanlarının ve tarihi şahsiyetlerin, özellikle onların ilmi eserlerinin ilim dünyasında tanıtılmasına katkısının olacağını umuyoruz. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında emeği geçen Doç. Dr. Mirpenç Akşit, Dr. Öğrt. Üyesi Gonca Sutay, Dr. Öğrt. Üyesi Aydın Eryılmaz, Dr. Öğrt. Üyesi Ahmad Alkhalil, Öğretim Görevlisi Moulay El Hasan El Hafidi, Öğretim Görevlisi Bünyamin Arvasi, Arş. Gör. Emine Peköz ve Arş. Gör. Yasin Ercilsin’e şükranlarımızı sunuyoruz.

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı adlı bu çalışma, Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne kadar edebiyat tarihimizin safhalarını, topluluklarını, türlerini, şair ve yazarların eserlerini irdeleyen derli toplu bir çalışma olarak hazırlanmıştır. Üniversitelerimizin edebiyat fakültelerindeki Türk Dili ve Edebiyatı, Çağdaş Türk Lehçeleri, Türk Halk Bilimi gibi bölümler ile Eğitim Fakültelerindeki Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği ile Türkçe ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği gibi bölümlerin müfredatları gözetilerek hazırlanan bu eser, öğrencilerimizin gerekli duyduğu bilgiler çerçevesinde oluşturulmuştur. Uzun süre varlığını sürdüren bir imparatorluğun devamında farklı bir yönetim şekli olan ulus-devlet olarak yoluna devam eden Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasi ve sosyal alanda yaşamış olduğu reformların sanat ve edebiyat alanında da yenilikleri beraberinde taşıdığı göz ardı edilemez bir gerçektir. Klasik yahut Divan Edebiyatı geleneğinin devamında Tanzimat, Servet-i Fünûn, Fecr-i Âti ve Milli Edebiyat gibi dönemlerin birikimiyle harmanlanan ve yeni eserlerle beraber yeni sanatçıların da varlığıyla zenginleşen Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı 1923’ten günümüze yaklaşık yüz yıllık bir zeminin üzerinde vücut bulur. Bu kitapta Garip, II. Yeni ve benzeri gibi şiir gruplarını, tarihi, popüler, modern, postmodern gibi roman türlerini, olay ve durum hikâyesi gibi hikâye biçimlerinin yanı sıra, tiyatro tarihimizin gelişimini, eleştiri türü ile hatıra mektup, deneme vb. nesir türlerinin anlatımını, temsilcilerini ve örneklerini gereksiz bilgilerden arındırılmış bir şekilde bulmanız mümkündür. Türkiye’nin farklı üniversitelerinde Yeni Türk Edebiyatı alanında dersler veren birçok saygın akademisyenin yazılarından oluşan bu özel çalışmanın okuyucularına faydalı olması dileğiyle…