Türk Efsane Lüğeti

Türk Əfsanə Lüğəti

Türk Efsane Lüğeti

Türk Söylence Sözlüğü

Türk Söyləncə Sözlüyü 

Türk əfsanələrindəki təməl ünsürlər və komponentlərin aşkar edilməsi və bir sözlük halında sistemli bir şəkildə ortaya qoyulması nəzərdə tutulan bu iş bu mənada bəlkə də bir ilk olacaq qədər geniş əhatəlidir. Bu məqsədlə var olan bütün işlər tək-tək daranmış və nəzərdən keçirilmişdir. Buna baxmayaraq gözdən qaçmış, əskik və həmçinin derlemeleri girməyən başlıqların olması da qaçınılmazdır. Bundan başqa ifadə edilməsi lazım olan digər bir xüsus da bu lüğət tərtib yalnız yığmalar və ya başqalarına aid yapıtlardan yararlanılmadığı, əlavə olaraq Anadolunun müxtəlif yerlərində çöl həyatın içində edərək bir çox motivi, fiqurun şəxsən eşidilmiş olmasıdır. Məsələn Radloffun Asiyada yığdığı bir cümlə, Anadolunun kiçik bir kəndində bənzər bir üslubla hətta birə-bir eyni quruluşla işitilebilmektedir. Bu vəziyyətə dəfələrlə, saysız dəfələr şahid olunmuşdur. Çünki xalq mədəniyyətində, kənd otaqlarında deyilənlər istər Asiyada istər Anadoluda olsun eyni mənşədən qaynaqlanmaqdadır.

***

Köhnədən qış günlərində kənd birliyinin ortaq malı olan kənd otaqlarında ocağın ətrafında günlərlə, hətta həftələrcə sürən əfsanəvi əhvalatlar izah edilirdi. Bunlar texnologiyanın hələ inkişaf etməmiş olduğu dövrlərdə serial filmlərin yerini tutardı. Mən uşaqlıq illərimdə bu şifahi izahat ənənəsinin son nümunələrinə şahid olma fürsətini yaxaladım.

– Deniz Karakurt / Pusula qəzeti –