Sanat ve kültür tarihi araştırmaları

Çağlar boyunca Türk dünyasında kadınların yeri ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Orta Asya’dan Anadolu’ya göç sırasında yaşananlar, kurulan ve yıkılan devletler, bu medeniyetlerin kültür ve sanatları eldeki verilerle araştırılmış ve incelenmiştir. Ancak kadınların bu göçlerden, savaşlardan, yaşanan değişimlerden ne ölçüde etkilendiği ve kadınların sanatı oluşturma ya da destekleme sürecinde ne kadar etkili oldukları çok az incelenmiş bir alandır. Özellikle Ortaçağ’dan günümüze kadınlarla ilişkili birçok yapı gelmesine rağmen, bu alandaki sağlam verilerin kısıtlı olması konunun incelenmesini zorlaştırmaktadır. Bu alanda cevaplanması gereken pek çok soru, doldurulması gereken birçok boşluk bulunmaktadır. Yapılan bu araştırmanın amacı bu boşluklardan birini doldurmaktır. Türklerin Anadolu’ya göçü ile başlayan imar faaliyetleri sırasında her dönemde kadınlarla ilişkilendirilen yapılara rastlanmaktadır. Araştırma için Selçuki Hatun ve onun yaptırdığı eserlerin seçilmesinin nedeni; Anadolu için çok karmaşık bir süreçte Moğol İstilası sırasında Anadolu ile benzer bir kaderi paylaşmış olmasıdır. Selçuki Hatun’un ve Anadolu’nun kaderini değiştiren Moğol istilası ve takip eden yılların bir kadının gözünden nasıl göründüğü ve mimariye nasıl yansıdığı Selçuki Hatun’un Türbesi üzerinden değerlendirilmektedir. Araştırmanın merkezinde Anadolu Selçuklu dönemi olduğundan ilk kısımda Anadolu Selçuklu devri kadınları ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmış, daha sonra Anadolu ve Selçuki Hatun’un hayatının nasıl değiştiğinin anlaşılması için 1243 Kösedağ Savaşı sonrası yaşanan olaylar ve Moğol İstilasının Anadolu üzerindeki etkileri bu gözle ele alınmıştır. Son bölümde ise Selçuki Hatun’un hayatı ve yaptırdığı eserlere odaklanılmıştır.