HANEFİ MEZHEBİNİN İLK OLUŞUM DÖNEMİ: KUFE EKOLÜ

Hanefî mezhebi, günümüzde Orta Asya'dan Balkanlara ve ayrıca Arap dünyasının bazı bölgelerine yayılmış bir mezheptir. Bu mezhebe ismini vermiş olan Ebû Hanîfe hicri 80/150 yılında vefat etmişse de mezhebin temelleri daha öncelere dayanmaktadır. Kûfe re'y ekolü, ehl-i re'y gibi isimlerle anılan fıkıh ekolü Hanefî mezhebinin ilk teşekkül dönemini oluşturmaktadır.

Ebu Hanîfe'nin Kûfe'deki sosyo-kültürel şartlardan etkilendiği ve bu durumun fıkhına yansıdığı şeklindeki iddialar modern dönem İslam hukuku kaynaklarında sıkça dile getirilmektedir. Bu husus belirtilirken ya ihtimal belirten ifadeler kullanılmakta ya da örnek verilmeden geçilmektedir. Biz çalışmamızda bu etkilenmenin daha önceki dönemden kaynaklandığını düşünerek Kûfe re'y ekolü üzerinde durmamızın daha uygun olacağına inandık. Böylelikle etkilenmenin, Ebû Hanîfe merkezli olmadığına işâret ettik ve bunu geriye doğru yayarak yani Kûfe ekolünün ilk dönem fakihlerini de içine alarak muşahhas olarak ortaya konulmasına gayret gösterdik.